BODUR ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SIK DİKİM
Bodur zeytin yetiştiriciliğinde sık dikim uygulamalarının temel amacı, geleneksel yetiştiriciliğin ekonomik açıdan yeterince sonuç vermemesi buna karşılık sık dikimde ağaçların hem verime erken yatmaları hem de verimin yüksek olmasıdır. Zeytinde sık dikim uygulaması son 20 yıldır başarıyla yürütülmektedir. Bu uygulamanın başarılı olmasının en önemli sebepleri; %100 makinalı hasat yapılması,3.yıldan başlayarak verim alınması, yüksek verimlilik, uygun çeşit seçiminin önemi, yüksek kalitede yağ elde edebilme ve tüm üretimin %100’ünün natürel sızma yağ olmasıdır.
Makinalı Hasat: Traktör ve iş makinalarına takılan gövde sarsıcılar, el tipi zeytin hasat makinaları kullanılmaktadır. Bu makinalar %98 oranında toplama yapabilmekte, ağaca ve meyveye zarar vermemektedir. Sık dikim zeytin tarımı arazi eğiminin %20’ye kadar olduğu arazilerde sorunsuz olarak yapılabilmektedir.
Çeşit Seçimi: Sık dikim zeytin yetiştiriciliğinde başarılı sonuç alınabilmesi için çeşit seçimi çok önemlidir. Bu çeşitlerden en önemlileri bodur zeytin fidanları olan Arbequina,Arbosana,Koroneiki ve Sikitita’dır.
Dikim Sıklığı: Dikim sıklığı çeşit özelliğine, toprak verimliliğine ve sulama imkanına göre farklılık göstermektedir.Sıra üzeri 1,35 ile 1,5 m ve sıra arası 3,5 ile 4 m arasında değişebilir.
Karlılık Sık Dikim Sistemi: Bu sistem işçilik giderlerini sadece hasat işçiliğinde değil aynı zamanda budama ve dikim işçiliğini de azaltmıştır. Geleneksel zeytin tarımında işçilik giderleri toplam maliyet içerisinde çok büyük bir paya sahiptir. Bu sistem işçiliğe bağımlı olmayan ve karlılıkta çok ciddi yükseliş gösteren her ülkede çok kısa sürede benimsenmektedir.
Ana Dal Farmasyonu: Sık dikim sisteminin karakteristik özelliklerinden birisi ana dalın yapılandırılmasıdır. Bu yapılandırma ilk 3 yıl boyunca destekleme ve budama aktiviteleri ile yapılır. Fidanın büyüme sürecinde her 20 cm de desteğe bağlanır ve fidan boyunun üçte biri ölçüsünde alt dallar temizlenir. Bu temizleme toprak seviyesinden 60 cm yüksekliğe kadar devam eder. Destek olarak kazık veya bambu kullanılır. Fidan 2,5 m yüksekliğe ulaşınca yaz aylarında tepe kesme işlemi uygulanır. Meyve verimi 3.yılda başlar ortalama verim ise dekara 800-1200 kg civarındadır. Sıcak bölgelerde optimum bakım şartları gerçekleştiğinde dekara 1600 kg’a kadar meyve verimi alınabilmektedir.
Hasat Kalitesi: Hasatta makine kullanımı hızlı bir hasat ve optimum olgunlukta toplama olanağı sunmaktadır. Meyveler toprak ile temas etmediğinden zarar görmeden toplanabilmekte ve hızlı bir şekilde işlenmektedir. Bütün bu işlemler çeşidin karakteristik özelliğini ve aromasını korumasına ve yüksek kalitede zeytinyağı üretme olanağı sağlamaktadır.